استغفار، جلای قلب
عَنِ النَّبِیِّ (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) أَنَّهُ قالَ : إنّهُ لَیُغانُ عَلى قَلبِی وَ إِنّی لَأَستَغفِرُ اللّهَ فِی کُلِّ یَومٍ سَبعینَ مَرّةً. [1] [2]
در ارتباط با دو روایتی که در جلسه قبل درباره استغفار روزانه پیامبر (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) قرائت شد، دو سؤال مطرح است : سؤال اول این که با وجود آنکه هر دو روایت سند معتبری دارند، ولی چرا در یکی تعداد استغفار حضرت هفتاد بار و در دیگری صد بار گزارش شده است؟ جمع بین این دو روایات چگونه است؟
سؤال دوم این که استغفار معصومین (عَلَیهِمُ السَّلامُ) به چه معناست؟ اگر آنها گناه نمی‌کنند، پس چرا و برای چه چیزی آمرزش‌خواهی می‌کنند؟
در رابطه با سؤال اول می‌توان دو جواب داد؛ یکی اینکه روایتِ دالّ بر صد مرتبه مربوط به شبانه روز است، چنانچه فرمود: «فی کلِّ یَومٍ و لیلَةٍ مِئَةَ مَرَّةٍ»[3]؛ ولی روایت دالّ بر هفتاد مرتبه تنها مربوط به روز است، چنانچه فرمود: «فی کُلِّ یَومٍ سَبعینَ مَرَّةً»[4]. لذا با هم منافاتی ندارند.
دوم اینکه، عدد، در این روایات، مفهوم ندارد بلکه برای افاده کثرت است. پس هفتاد بار یا صد بار، به معنای زیاد استغفار کردن است.
سؤال دوم را نیز با استفاده از روایتی که در ابتدای جلسه بیان شد، پاسخ می‌دهیم. در این روایت از پیامبر (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) نقل شده که فرمود: گاه دلم را تیرگى مى‌گیرد و من روزى صد بار از خدا آمرزش مى‌طلبم .
کلمه «یُغانُ» از ریشه «غَین» است که هم معنای «غَیم» [غَیْم یعنی ابر و ابر هم به نوعی در برابر خورشید پوشش می دهد] و به معنای پوشیده شدن است.[5] حضرت برای رفع این پوشش و تیرگی روزانه هفتاد مرتبه استغفار می‌کند. پس استغفار معصومین (عَلَیهِمُ السَّلامُ) به خاطر گناه و یا حتی انجام مکروه نیست بلکه به خاطر تیرگی و پوششی است که بر اثر قرار گرفتن در حالتی غیر از حالت اوج ارتباط با خدا در دل ایجاد می‌شود ، چرا که حالات انسان هنگام ارتباط با خدا متفاوت و دارای مراتب است . حالی که انسان با خدا در هنگام نماز دارد با زمانی که با دیگری حرف می‌زند یا هنگامی که غذا می‌خورد فرق دارد. پس توجهی که معصوم موقع انجام کارهای عادی دارد پایین‌تر از آن مقام بالایی است که هنگام ارتباط با خدا دارد و این خود ، یک نوع تیرگی است که با استغفار رفع می‌شود.
در روایت دیگری، این تیرگی و پوشش با تعبیر «صَدْأ» به معنای زنگار[6] بیان شده است. از پیامبر (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) نقل شده که فرمود: إنَّ لِلقُلوبِ صَدْأََ کَصَُداءِ النُّحاسِ، فَاجلُوها بِالأِستِغفارِ.[7]
یعنی دل‌ها همانند مِس، زنگار مى‌بندند، پس آن ها را با آمرزش‌خواهى ، صَیقل دهید. بر اساس این روایت، یکی از خواصِّ استغفار، جلا دادن و نورانی کردن دل است. کسی که از خدا آمرزش می‌خواهد قلبش نورانی می‌شود به ویژه اگر استغفار هنگام سَحَر باشد، چنانچه در قرآن استغفار کنندگان در سَحَر مورد مَدح قرار گرفته‌اند . ?وَالْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحار?[8]. + [الصَّابِرِینَ وَ الصَّادِقِینَ وَ الْقانِتِینَ وَ الْمُنْفِقِینَ وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ پرهیزگاران ، همان صابران و راستگویان و فرمان بردارانِ فروتن و انفاق کنندگان و استغفار کنندگان در سَحَرها هستند.] .
خداوند به همه ما توفیق استغفار در سحر را عنایت فرماید.
http://www.reyshahri.ir/post/65319/296-%d8%a7%d8%af%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%82%d9%88%d8 .+پایگاه رسمی آیت الله محمد محمدی ری شهری .
************************************
***پرواز بدون بال (دِلنوشته)+نرگس(هانیه) گیلانی جیلدانی لشت نشایی رشتی قُمی+ پایگاه اندیشوران حوزه + http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=18206 .+ کلیک کنید .
*** درس هایی از نَهجُ البَلاغه توسط آیت الله سید اصغر سعادت میرقدیم لاهیجی در مسجد امام خمینی پردیسان قم-چهار شنبه شب ها (شب های پنج شنبه) - بعد از نماز مغرب و عشا . +سایت حکیم زین العابدین عسکری گیلانی لشت نشایی رشتی+http://hakim-askari.rozblog.com/post/693 .+کلیک کنید .
*** درس خارج فقه آیت الله ری شهری+مَبحَث خُمس+پایگاه رسمی آیت الله محمد محمدی ری شهری +http://www.reyshahri.ir/post/65319/296-%d8%a7%d8%af%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8.+کلیک کنید .
.: Weblog Themes By Pichak :.
